Veiligheid

Klim- en bergsportuitrusting wordt over het algemeen zo lichtgewicht mogelijk gemaakt. Dat houdt dan vaak in dat het product dusdanig is ontworpen dat het precies voldoende veiligheidsmarges heeft voor het voorgenomen gebruik. Ook de levensduur van het product is op het specifieke gebruik afgestemd. Als klimmateriaal voor andere doeleinden, zoals werken op hoogte of het opspannen van slacklines wordt gebruikt, dan kan het gebeuren dat er gevaarlijke situaties gaan ontstaan. Fabrikanten brengen immers niet voor niets specifiek materiaal voor die toepassingen op de markt – niet om meer omzet te behalen, maar omdat het specifieke gebruik om speciaal materiaal vraagt.

Allemaal leuk en aardig, zeg je misschien, maar wat kan er nou gebeuren als ik een slackline opspan? Het probleem zit ‘m daar vooral in het gebruik van aluminium karabiners. Deze worden bij een slackline vaak anders belast dan bij het klimmen (belasting door een brede bandlus ipv een puntbelasting in een haak of door een touw). Daarnaast is de aard van belasting heel anders. Bij het klimmen zal er alleen een grote belasting op een karabiner komen als er gevallen wordt. En dat gebeurd niet heel vaak – zelfs niet als je hard oefent en dus vaak valt in je project. Ga maar eens na hoe weinig je eigenlijk op een dag valt. Over de levensduur van een karabiner genomen stelt het aantal vallen al helemaal niks voor.

Een paar keer een hoge belasting zal voor karabiners dus niet veel uitmaken. De aantallen belastingen/belastingscycli over de levensduur van een karabiner zijn dermate laag dat het materiaal slechts een fractie van zijn sterkte inboet. De levensduur van de karabiner zal voor het grootste deel afhangen van slijtage door omloop van het touw en slijtage van de snapper(veer).

Afbeelding boven: Op de Y-as de kracht in kN die optreedt bij het lopen/springen op een slackline. De X-as geeft de tijd in seconden weer. De oranje lijn geeft een slackline van 9,6 meter lengte weer, de groene een slackline van 14,3 meter lengte. Bron: BergundSteigen.at.

Wanneer bergsportkarabiners echter voor het opspannen van een slackline gebruikt worden, kunnen de hierbij optredende (herhaalde) piekbelastingen wel tot problemen leiden. Wanneer over een slackline gelopen wordt treedt een trilling op in de slackline die over wordt gedragen op de karabiner. Deze herhaalde belasting van de karabiner als gevolg van de trilling kan karabiners fataal worden. Als er veel op de slackline wordt gesprongen kan het zijn dat een karabiner het na enkele uren (continu) slacklinegebruik  begeeft. En voordat een karabiner breekt is deze al verzwakt.

Alu of staal?

Waarom is dit nu speciaal met aluminium bergsportkarabiners een probleem? Stel je hebt twee karabiners – een van staal en een van alu. Beide zijn even sterk qua breeksterkte, etc. Op basis van de materiaaleigenschappen zal de stalen karabiner een hogere minimale residuele breeksterkte hebben dan de alu karabiner. Omdat in werkelijkheid stalen karabiners even groot gedimensioneert zijn als alu karabiners zal hun initiele breeksterkte al groeter zijn. De minimale residuele breeksterkte zal dus ook fors hoger zijn dan die van de alu karabiner.

Bottom line 

Aluminium karabiners die voor een slackline zijn gebruikt moeten NOOIT meer voor klimmen worden gebruikt. Sterker nog -> als je verstandig bent dan gebruik je voor je slackline alleen specifiek slackline materiaal en GEEN klimmateriaal. Je wilt immers niet dat een deel van de keten het plotseling begeeft en de slackline bij een omstander in ’t oog komt…

Dit artikel van BergundSteigen is als bron voor deze pagina gebruikt en gaat dieper in op de herhaalde belasting en de breeksterkte van karabiners.

Artikel is met toestemming overgenomen van de website van de NKBV.